XXI ғасыр - технологиялар ғасыры. Білім беру саласы да осы үрдістен тыс қалмауы керек. Біздің мектеп білім беру процесіне озық технологияларды белсенді енгізуде. Жақында сыныптарда виртуалды шындық (VR) және кеңейтілген шындық (AR) технологиялары пайдаланыла бастады. Бұл Қазақстандағы мектептер арасында алғашқы тәжірибелердің бірі болып табылады.
Виртуалды шындық дегеніміз не?
Виртуалды шындық (VR - Virtual Reality) - бұл компьютер технологиясы арқылы жасанды түрде жасалған үш өлшемді әлем. Адам арнайы көзілдірікті киіп, виртуалды әлемге толық енеді және өзін онда болып жатқандай сезінеді. Кеңейтілген шындық (AR - Augmented Reality) нақты әлемге виртуалды объектілерді қосады.
Білім беруде бұл технологиялар оқушыларға:
- Тарихи оқиғаларды тікелей "көруге" мүмкіндік береді
- Қауіпті химиялық эксперименттерді қауіпсіз жағдайда жүргізуге көмектеседі
- Ғарышты, планеталарды және әлемді зерттеуге мүмкіндік береді
- Адам денесінің ішін көруге және биологияны түсінуге көмектеседі
- Географиялық объектілерді, тау жыныстарын 3D форматта зерттеуге мүмкіндік береді
Мектебімізде енгізілген технологиялар
Біз 15 жиынтық VR көзілдірік сатып алдық. Олар ең заманауи моделдер - Meta Quest 3 және HTC Vive Pro 2. Бұл құрылғылар жоғары сапалы кескін беріп, оқушыларға нақты шындық әсерін сезінуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, біз 30 планшет сатып алдық, олар AR қосымшаларын қолдайды. Оқушылар осы планшеттер арқылы оқулықтардағы суреттерді "оятып", оларды үш өлшемді форматта көре алады.
VR зертханасы
Біздің мектепте арнайы VR зертханасы ашылды. Бұл - 80 шаршы метр алаңға орналасқан, 20 оқушыға арналған заманауи кабинет. Зертханада:
- 15 VR көзілдірік станциясы
- Әрбір оқушыға арналған жұмыс орны
- Мұғалімнің басқару пультінен барлық құрылғыларды басқаруға мүмкіндік
- Үлкен экран, ондарекен оқушылардың виртуалды тәжірибесін көре алады
- Қуатты Wi-Fi желісі және сервер
Қай пәндерде қолданылады?
VR және AR технологиялары барлық пәндерде қолданылмайды. Біз оларды келесі пәндерге біріктірдік:
1. Биология
Оқушылар адам денесінің ішіне "енеді", ағзалардың қалай жұмыс істейтінін көреді. Олар жүрек соғуын, өкпе желдетілуін, қан айналымын нақты көреді. Сондай-ақ, оқушылар жасушаның ішіне енеді, оның құрылымын зерттейді.
2. Физика
VR арқылы оқушылар қауіпті физикалық эксперименттерді қауіпсіз жағдайда жүргізеді. Мысалы, электр тізбектерін құрастыру, механикалық жүйелерді зерттеу, оптикалық құбылыстарды талдау.
3. Химия
Виртуалды зертханада оқушылар әртүрлі химиялық реакцияларды жүргізеді. Олар молекулалардың қалай байланысатынын, реакциялардың қалай жүретінін 3D форматта көреді. Қауіпті заттармен жұмыс істеудің қауіпсіз тәсілі.
4. География
Оқушылар әлемнің кез келген нүктесіне "барады". Олар Эверест шыңына шығады, Амазонка джунглілерін зерттейді, Сахара шөлін кездейді, мұхит түбіне сүңгиді. Географиялық объектілер тірі болып көрінеді.
5. Тарих
VR технологиясы арқылы оқушылар тарихи оқиғаларға тікелей "қатысады". Олар Ұлы Жібек жолымен саяхаттайды, ежелгі Рим мен Грекияны көреді, орта ғасыр қамалдарын зерттейді. Тарих оқулықтан шығып, өмірге келеді.
Оқушылардың пікірлері
Біз оқушылардан жаңа технологиялар туралы пікір сұрадық. Олардың барлығы қуанышты болды:
"VR көзілдірігі керемет! Мен адам денесінің ішіне енгенімде өте қызық болды. Жүректің қалай соғатынын көрдім. Енді биологияны жақсы түсінемін!" – Асел Нұрланова, 8-сынып
"Химия сабағында виртуалды зертханада эксперимент жасадым. Реакцияны өз көзіммен көрдім! Бұл оқулықтан оқығаннан әлдеқайда жақсы!" – Ердос Қайратов, 9-сынып
"Тарих сабағында мен ежелгі Римде болдым! Колизейді көрдім, гладиаторлардың шайқасын бақыладым. Енді тарихты ұмытпаймын!" – Айым Серікова, 7-сынып
Мұғалімдердің тәжірибесі
Мұғалімдер де жаңа технологияларға қуанды. Физика мұғалімі Ерлан Нұрғалиев айтты:
"VR технологиясы білім беруді жаңа деңгейге көтереді. Оқушылар енді материалды тек есту арқылы емес, көру және сезіну арқылы игереді. Олардың пәнге деген қызығушылығы артты, үлгерімі жақсарды."
Биология мұғалімі Ләззат Жұмабаева қосып айтты:
"Адам денесін VR арқылы зерттеу - бұл керемет әдіс. Оқушылар ағзалардың қалай жұмыс істейтінін көреді. Бұл теориялық білімді практикамен біріктіреді. Оқушылар материалды 90%-ға есте сақтайды!"
Болашақ жоспарлар
VR және AR технологияларын енгізу - бұл тек бастау. Біздің болашақ жоспарларымыз:
- Тағы 10 VR көзілдірік сатып алу
- Барлық сыныптарға AR планшеттер орнату
- Мұғалімдерге VR/AR технологиялары бойынша қосымша оқу
- Өзіміздің VR контентімізді жасау (қазақ тілінде)
- Басқа мектептермен тәжірибе алмасу
Қорытынды
Жаңа технологияларды білім беруге енгізу - бұл біздің мектептің болашаққа қадамы. Біз оқушыларымызды заманауи әлемге дайындауға тырысамыз. VR және AR технологиялары оқушыларға білімді жаңа тәсілмен игеруге мүмкіндік береді.
Біз сенеміз, технологиялар білім беруді жақсартады, бірақ мұғалімнің орнын ешқашан алмайды. Технологиялар - бұл құрал, ал мұғалім - бұл білім беруші. Екеуі бірге оқушыларға ең жақсы білім беруге көмектеседі!
VR зертханамызды көргіңіз келе ме?
Мектепке экскурсияға келіп, жаңа технологияларды өз көзіңізбен көріңіз!